گفت و گو با حسین دانشفر

حسین دانشفر در سال ۱۳۱۷ در همدان به دنیا آمد . او آخرین فرزند خانواده بود و خانواده در آموزش او سختگیر بودند ، به طوری که او را پیش از آنکه قدم به هفت سالگی بگذارد ، یعنی پیش از رسیدن به سن قانونی برای ورود به دبستان ، در دبستان باباطاهر همدان ثبت نام کردند . پس از پایان دوره دبستان ، در دبیرستان امام خمینی فعلی که مدرسه ای بزرگ و معروف بود و در آن زمان ، بهترین دبیران شهر در آن تدریس می کردند ، ادامه تحصیل داد . او پس از به پایان رساندن دوره اول دبیرستان که در آن زمان به سیکل اول معروف بود ، دوست داشت در یکی دیگر از مدارس خوب شهر مشغول به تحصیل شود اما خانواده تصمیم دیگری گرفته بود : او را به دانشسرای مقدماتی فرستادند تا معلم دوره ابتدایی شود . او در ابتدا دوست نداشت به دانشسرا برود و معلم شود اما سرانجام با محیط جدید سازگار شد و در دوره دوساله دانشسرای مقدماتی رتبه اول را به دست آورد اما برای آنکه بتواند به دانشسرای عالی راه یابد ، باید دیپلم کامل متوسطه می داشت . از این رو ، برای گذراندن پایه ششم متوسطه در یکی از دبیرستان های همدان ثبت نام کرد و ادامه تحصیل داد . در آن زمان ، دانش آموزان دانشسرای مقدماتی انواع دروس ریاضی ، علوم تجربی ، علوم تربیتی و روانشناسی را در برنامه خود داشتند اما در این درس ها نسبت به کسانی که پایه های دهم و یازدهم را در دبیرستان گذرانده بودند ، ضعیف تر بودند . از این رو ، او ناچار بود که فعالیت بیشتری در درس های فیزیک ، شیمی ، ریاضی و علوم طبیعی داشته باشد . او توانایی لازم را داشت و در آخر دوره متوسطه هم جزو شاگردان موفق شد . او در سال ۱۳۳۶ با گذراندن کنکور دانشسرای عالی به آن مرکز راه یافت و در محضر استادانی به نام ، چون دکتر عبدالله شیبانی ، دکتر يدالله سحابی و دکتر مهدی جلالی حاضر شده حسین دانشفر همواره قدردان و ستایشگر استادان خود بود . او از استاد دکتر شیبانی چنین یاد می کند : « ... دکتر عبدالله شیبانی بزرگ ترین استادی است که من در عمرم دیده ام . او استاد فیزیولوژی ما بود . یک درس یک ساعته روزهای پنجشنبه با ما داشت که باید ساعت دو به کلاس می رفتیم و ساعت سه از کلاس بیرون می آمدیم ولی هیچ وقت زودتر از شش بعداز ظهر کلاس را ترک نمی کردیم . وقتی فارغ التحصیل شدیم تا برویم معلم شويم ، او به ما گفت یادتان باشد که دانشگاه به شما علم نمی دهد ، بلکه راه علم آموزی را نشان میدهد ... دکتر شیبانی یکی از استثناها بود . او با وجود آنکه سه چهار شغل پرمسئولیت داشت ، از هیچ کدام جز از استادی حقوق نمی گرفت و هیچ گاه غیر از ساعت مقرر کاری از خودرو و راننده دولتی استفاده نمی کرد . او هرگز از تلفن دولتی برای کار شخصی استفاده نمی کرد . استاد شیبانی استادی به معنای واقعی بود . » حسین دانشفر پس از پایان خدمت سربازی ، در اردیبهشت ۱۳۴۱ به استخدام وزارت آموزش و پرورش در آمد و در دبیرستان رهنما و نیز مرکز تربیت معلم رشت به تدریس پرداخت . او پس از آن به دانشکده علوم تربیتی راه یافت و فوق لیسانس علوم تربیتی را نیز دریافت کرد و بعد از آن در امریکا ادامه تحصیل داد . او در این باره چنین گفته است : سال ۱۳۴۶ برای گذراندن یک دوره یک ساله به آمریکا رفتم و در دانشگاه اورگون درس خواندم . آنجا چند نفر ایرانی بودیم و متناسب با علاقه مان رشته تحصیلی را انتخاب کردیم ، من نرفتم بنشینم مثلا زیست شناسی را عمیق تر یاد بگیرم . کلاسی داشتیم که من عمرم کلاسی به آن زیبایی مؤثری و جذابی ندیده بودم . سه استاد آموزش علوم با هم سر کلاس بودند که مثل تئاتر نقش بازی می کردند ، یعنی از پیش آماده شده بودند . درس روش تدریس بود . می خواستند بگویند که این محتوا را شما میتوانید به این شکل ها درس بدهید . خودتان ببینید کدام مؤثرتر است ، پایدارتر و کارآمدتر است . آن کلاس به ما خیلی چیزها یاد داد . او در امریکا از فرصت استفاده کرد و به تکمیل زبان انگلیسی خود پرداخت ، به طوری که پس از این مدت می توانست از کتاب های انگلیسی استفاده کند . او زبان انگیسی را به خوبی آموخت و همواره سعی داشت آخرین کتاب های درسی دوره های دبیرستانی روز دنیا را به دست بیاورد ، از روش نگارش و ارائه مطالب به دانش آموزان در کشورهای پیشرفته مطلع باشد و معلمان و دانش آموزان کشورش با روش های نوین و روز تعلیم و تربیت دنیا آموزش دهد . او پس از پنج سال تدریس در رشت ، به تهران منتقل شد و در دفتر تحقیقات و برنامه ریزی درسی به کار پرداخت . در سال ۱۳۴۸ از او دعوت شد تا برای گذراندن یک دوره دوماهه به سوند برود و با سیستم آموزشی آنجا نیز از نزدیک آشنا شود . در آن زمان دفتر تحقیقات و برنامه ریزی مسئولیت تهیه برنامه های درسی پایه های مختلف تحصیلی و تعیین سرفصل ها را بر عهده داشت و سازمان کتاب های درسی مسئول آماده سازی و چاپ کتاب های درسی بود . او در سازمان کتاب های درسی با آقای پاکروان آشنا شد و این آشنایی او را با نوشتن کتاب درسی و ویرایش کام ؟ آشنا کرد و سبب همکاری این دو نفر شد . کتاب زیست شناسی مشترک آنها ، در سال ۱۳۵۱ چاپ و منتشر شد و قلم حسین دانشفر برای نوشتن بیش از پیش به کار افتاد و به تألیف کتاب های درسی و ترجمه کتاب و مقاله پرداخت و به سازمان کتاب های درسی منتقل شد . پس از انقلاب اسلامی سازمان کتاب های درسی در سال ۱۳۵۸ تعطیل و کلیه مسئولیت ها و کارشناسان آن به سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی منتقل شدند ، در نتیجه ، حسین دانشفرتاپایان خدمت رسمی در آن سازمان بود و بعد از بازنشستگی نیز کار خود را تا سال ۱۳۹۸ در آن سازمان ادامه داد : تا آنکه در این سال به فعالیت های رسمی و غیررسمی ایشان پایان داده شد و شخصیتی که بیش از ۵۰ سال در کار برنامه ریزی و تألیف کتاب های درسی صاحب نظر بود و در این راه جانانه و عاشقانه کار می کرد ، خانه نشین شد . حسین دانشفر به مدت حدود پنجاه سال در برنامه ریزی آموزشی علوم تجربی و کتاب های زیست شناسی دانش آموزان کشورش و یکی از کارشناسان صاحب نظر سازمان پژوهش و برنامه ریزی درسی بود . او تا حدود ۸۰ سالگی مشغول به کار بود و در تألیف کتاب های درسی دوره ابتدایی و راهنمایی همکاری مؤثر داشت . ۵ جلد کتاب درسی دانش آموز و ۵ جلد راهنمای معلم کتاب های علوم تجربی را تألیف کرد . ۲ جلد کتاب درسی علوم تجربی دوره راهنمایی و ۳ جلد راهنمای معلم آنها با همکاری دیگران نوشت . این کتاب ها بیش از ۲۰ سال مورد استفاده دانش آموزان کشور بودند .